PSA Değerleri Nedir ve Neden Yükselir?

PSA, “prostata özgün madde” anlamına gelen Prostate Specific Antigen sözcüklerinin baş harflerinden türetilen bir kısaltmadır.

PSA Nedir?

Prostat, mesanenin  hemen altında yer alan ve içinden mesanedeki idrarın dışarı atılmasını sağlayan idrar kanalı geçen, yalnızca erkeklerde bulunan bir organdır. PSA, prostatın epitel hücrelerince üretilen ve seminal sıvıda yüksek miktarda bulunan protein yapısındaki bir enzimdir. Menide yüksek miktarda bulunan PSA, jel halindeki meniyi sıvılaştırarak sperm hücrelerinin meni içinde yüzebilmesini sağlar. PSA, sadece prostatla ilgili durumlarda artış gösterir.

PSA Değerleri Neden Yükselir?

İyi huylu prostat büyümesi, prostat iltihabı, prostat kanseri, prostat biyopsisi, meni boşalması, parmakla rektal muayene, idrar yolu enfeksiyonu ve idrar yolu ameliyatları sebebiyle artar.

PSA Kan Testi Nasıl Yapılır?

PSA testi, koldan alınan kanda bakılan bir testtir. Aç ya da tok karnına yapılması önemli değildir. Sağlıklı bir erkeğin kanında PSA çok düşük miktarda bulunur. Prostatla ilgili bir durumda, 1 mililitre kandaki PSA oranı 4 nanogramın üzerine çıkar. Normalde kanda az düzeyde bulunan olan PSA, prostat dokusuyla ilişkili bir olay nedeniyle prostattan kana daha fazla karışır ve değeri kanda yükselir.

PSA Değerleri

• 4 ng/ml altındaki değerler normal kabul edilir. Ancak son zamanlarda değeri 2.5’a kadar indiren yayınlarda bulunmaktadır. Bunun sebebi PSA düzeyi 2.5 ile 4 arasında çıkanların %25’inde prostat kanseri tespit edilmesidir.

• 4-10 ng/ml arasındaki değerler, şüpheli sınır değerlerdir.

• 10 ng/ml üzerinde çıkan değerler ise yüksek olarak değerlendirilir. PSA değerinin yüksek çıkması kanser şüphesi taşımakla birlikte kesin tanı için yeterli değildir. Kan PSA değerinde artış saptanan veya parmakla prostat muayenesinde sertlik tespit edilen erkeklere biyopsi uygulanır. Prostat biyopsisi, makatta kalın bağırsağın son kısmına yerleştirilen bir ultrasonografi cihazıyla yapılır. Biyopsinin koruyucu antibiyotik tedavisiyle beraber yapılması daha etkili sonuç verir. Lokal anestezi altında prostattan makat yolu ile 12 ya da daha çok olmak üzere iğneyle parça alınır.

• Kan testiyle prostat kanseri teşhisinde en önemli sorun, kandaki PSA değerinin 10’un altında çıkması durumunda olmaktadır. Bu durumda PSA’nın proteinlere bağlanmamış serbest şekli (Free PSA) teşhis konusunda yardımcı olur. Prostat kanseri olmayan erkeklerde PSA’nın %75’i bağlı, %25’i serbest haldeyken, prostat kanserlilerde ise PSA’nın %90 bağlı, %10’u serbest haldedir.

PSA Normalde Kaç Olmalı?

Yaşa göre Serum PSA normal düzeyleri;

• 40-49 yaş 0 – 2.5 ng/ml

• 50-59 yaş 0 – 3.5 ng/ml

• 60-69 yaş 0 – 4.5 ng/ml

• 70 üzeri    0 – 6.5 ng/ml

Kimler PSA Testi Yaptırmalı?

Prostat kanseri herhangi bir belirti vermeden yıllar içerisinde gelişir. Sıklıkla kanserin etraf dokulara yayılarak idrar yaparken kan gelmesi, kemik ve eklem ağrıları gibi şikayetlerle kendini belli eder.

Genel olarak 60 yaşını geçen her erkeğin senede en az bir defa PSA testi yaptırması öneriliyor. Özellikle aile üyeleri arasında prostat kanseri durumu varsa, 40’lı yaşlardan itibaren PSA taraması  gerektiği vurgulanıyor. PSA düzeyleri yaşla beraber doğal bir yükseliş gösterir fakat bu oran senede  2 ng/ml ya da daha fazlasına ulaşırsa prostat kanseri riski oluşur.

Birinci derecede yakınlarında, prostat kanseri olan kişiler, olmayanlara göre 3 kat daha fazla prostat kanseri yakalanıyor. Prostat kanserinin, organa sınırlı tümör, lokal ileri evre, metastatik ileri evre  ve hormonal tedaviye direnç gösteren grup olmak üzere dört ana evresi vardır. İlk iki evre, prostat kanserinin organ içerisinde sınırlı olduğu anlamına gelir.

PSA Testi Güvenilir mi?

Erken teşhiste bir tanı aracı olan PSA testiyle ilgili tereddütün en önemli nedeni, her prostat kanserinde yükselmemesi ve yüksekliğine yalnızca kanserin yol açmamasıdır. Bazı erkeklerde kansere rağmen PSA testi normal çıkabilirken, bazılarında ise prostat kanseri sözkonusu değilken PSA değerleri çok yüksek çıkabiliyor. Avrupalı ve Amerikalı uzmanlar, PSA testlerinin 10 bin erkekten yalnızca 7’sinin yaşamını kurtardığını ve 48’inin ise gereksiz tedavi gördüğünü belirtmektedirler.

Farklı durumlar için farklı PSA testleri kullanılmaktadır;

Total PSA

Kandaki serbest ve proteinlere bağlı bulunan PSA’ların toplamını ifade eder. Genel amaçlı prostat kanseri taramasında yararlanılır.

Serbest PSA

Serbest PSA, PSA’nın kan dolaşımında proteinlere bağlanmadan, serbest halde olan formudur. PSA total değeri 2.5ng/mL’nin üzerinde ise, serbest PSA /total PSA oranı prostat kanseri teşhisi konulmasına yardımcı olur. Serbest PSA /total PSA  oranı 0.25’den az olanlarda, prostat kanseri olasılığı artmaktadır.

Ultrasensitif PSA

Prostat kanseri teşhisi konumuş ve ameliyatla prostat dokusu tümüyle çıkarılmış hastaların takibinde  kullanılır.Böyle durumlarda oluşabilecek en küçük tekrarları tespit etmek için daha hassas bir ölçüme ihtiyaç duyulur. Ultrasensitif PSA, 0.01 ng/mL düzeyinde analiz yapma olanağı verir. Total PSA’da ise ancak 0.1 ng/mL düzeyinde ölçüm yapabilmektedir.

---------

Yukarıda yeralan metin haber ve bilgi amaçlı hazırlanmış olup, hekimin uygulayacağı teşhis ve tedavisinin yerine geçmez. Herhangi bir tedavi sürecine başlamadan önce mutlaka sağlık uzmanının görüş ve onayı alınmalıdır.

Share on:

“PSA Değerleri Nedir ve Neden Yükselir?” üzerine 44 yorum

  1. TOTAL PSA 0;8 ng/mL
    SERBEST PSA 0.17 ng/ mL

    MR ‘da L4 VERTEBRA KORPUSUNDA LOKALİZE İNTRAMEDÜDÜLLER KİTLE LEZYONLARI (kemik metastazi ile uyumludur)
    diyor.
    PSA değerlerim böyle iken Prostat kanseri olabilir miyim?

  2. Bu arada 53 yaşındayım ilk defa psa yaptırdım sonuç 1.2 ben anlamıyorum sizce normalmidir

  3. YAŞIM 64 PSA 25 ÇIKTI DEĞERLEDİRİRMİSİNİZ

  4. Yaşım 65 total psa 2.63 , serbest psa 0.67 bu ne anlama gelmekte yanıtlarmısınız.Teşekkürler.

  5. Merhaba.yasim 55….total PSA 2.91 Serbest PSA 0.780.agirlik 48 gr. Lutfen degerlendirirmisinz tesekkurler.

  6. belirli bir yaşın üzerindeki herkesin (bazıları 40 bazıları 50 diyor bu yaşa) her yıl düzenli olarak psa ve rektal tuşe yaptırması önemli. Özellikle yakın akrabalarında prostat kanseri olan kişilerin bu hastalığa yakalanma riski normalden çok daha fazla. Rektal tuşenin utanılacak, ayıp, günah gibi bir durumu yok. Böyle saplantılar yüzünden sağlığınızdan olmayın.

  7. Merhaba,
    Psa değerleri çok kafa karıştırıcı. Öncellikle doktor değilim fakat bu konuda çok araştırma yaptım. Psa değerleri prostatla ilgili hemen hemen her durumda artar veya azalır. Örn. bisiklete binmek bile psa seviyesini arttırıyor ve kandaki psa seviyeleri dalgalanmalar gösterebiliyor. Hatta doktorlar arasında bu konuda çok ciddi tartışmalar var. Kimisi psa testine hiç güvenmiyor. Özellikle iyi huylu prostat büyümesinde bu değer artıyor ve bazen hastaların gereksiz yere tedavi görmesine sebep oluyor.
    Bir arkadaşımın psa seviyesi sürekli 20 seviyesinin üzerinde seyretmesine rağmen (kendisinden defalarca biopsi istenmesine rağmen) iyi huylu prostat büyümesi çıktı ve greenlight yaptırdı. Şimdi turp gibi maşallah. Psa testinden çok bence rektal tuşe önemli bir belirleyici. Aynı zamanda serbest psa ve total psa oranlarına bakılabilir. Bunların dışında biopsi (bazı riskleri olmasına rağmen) %80, %90 oranında size teşhis konulmasını kolaylaştırıyor.
    Bu durumdaki arkadaşlar kafalarını karıştırmasın ve korkuya kapılmasın ama bir üroloğa danışsınlar. Sadece psa seviyeleri ile bir karar vermek doktor için bile zor.

  8. Psa 4.7 her 3 ayda PSA testi őneriyorlar duodart diye bir hap kullaniyorum psa yi dusurmedi
    Ønce biyopsi oldum tumørunu var dediler 2015 mart
    2016 biyopsi oldum tumør gørunmuyor.dedi.fakat ne yapmam lazim

  9. Yaşım 51 kantahlilinde psa 4.75 cıkt doktor biyopsi istedi ne yapmam gerekir cevep verirseniz sevinirim şimdiden teşekğrker

  10. benim psa degerim 6cıktı mmsflowmasteryapıldı makattan muayene oldum hepside iyi cıktı şikayetim yok doktorumprostat mr cekim yaptırıyo acaba kansermiyim bilgi verirseniz sevinirim

  11. 8 sene once agrasif ve siçramasi olan prostat ameliyati oldum psa degerlerim tekrar yukselmeye basladi su an 0.07 nasil onllem alabilirim.
    saygilarimla.

  12. Bursa tıp fak.altı ayda bir kontrole gidiyorum yaşım 71 total psa. 1.15 çıktı ,altı ay sonra 1.64 çıktı korktum bu sefer devlet hastanesinde kan verdim PSA 1.14 çıktı böyle değişimlerin sonucu ne olabilir günde bir adet ururec 8 mlg.hap kullanıyorum.durum iyimi kötümü merak ediyorum.

  13. 54 yaşındayım kan tahlilimde PSA 2.87….. FREE PSA 0.650 OLARK ÇIKTI LÜTFEN DEĞERLENDİRİRMİSİNZ.TEŞEKÜRLER.

  14. YAŞIM 54….PSA DEĞERİM 2.87 …SERBEST PSA 0.650 ÇIKTI YORUMLARMISINIZ LÜTFEN.TEŞEKÜRLER…

  15. PSA değerlerim 0.9 3 ay sonra o.18 3ay sonra0.19 o4.05.2015 tarihinde radyo terapi aldım sonuçlarım iyimi kötü mü açıklama istiyorum saygılar

  16. Atamin Qan testinde TOTAL PSA 10.9 FREE PSA 2.4 ciqdi bu coxmu pisdi

  17. Selam 67 yaşındayosit 8-10ım ilk olarak idrar ve kan tahlili yaptırdım
    Değerlerim: Total PSA 1,94 Free PSA 0,78 Lökosit 8-10 Eritrosit 8-10

  18. slm eşim 2012 senesinden beri kötü huylu prostat kanseri 8 seans kemoterapi gördü ağustos ayında bitti yapılan kontrollerde psh 4 e düştü doktorlar 4 aylık kontrollere bıraktılar ama şimdi 11.5 olmuş tehlike arzedermi ne yapmamız lazım

  19. Birçoğumuza yararlı olacağını düşündüğüm sorular sorulmuş, hiçbirine cevap verilmemiş.. Yada soru sorulmaması mı gerekiyor bilemedim..

Yorum yapın

css.php