Ağız Kokusu Nedenleri ve Tedavisi

Ağız Kokusu Nedenleri Nelerdir? Ağız kokusu (halitozis), bazı bakterilerin ağız içindeki besin artıklarıyla birleşerek oluşturduğu kokudur. Ağız kokusu hastalık olarak tanımlanmasa bile, bazı önemli hastalıkların işareti olabilir.

Ağız kokusunun; ağız, nazofarenks, akciğerler ve sindirim sistemi olmak üzere dört önemli kaynağı bulunmaktadır. Ağız kokusunun nedeni % 90  oranında ağız içi kaynaklıdır. Diğer faktörler ise mide-bağırsak veya üst solunum yolu hastalıklarıdır.

Ağız Kokusu Neden Olur?

• Ağız kokusu özellikle oksijensiz ortamlarda yaşayan bakterilerin çıkardığı gazlardan kaynaklanır. Diş aralarında, dil üzerinde ve diğer çevre dokularda kalan besin artıkları, ağız içindeki bakteriler aracılığıyla kötü kokulu bileşiklerin oluşmasına yol açarlar. Ağız bakımının yeterli olmamasından dolayı diş çürükleri ve dişeti hastalıkları da meydana gelerek durumu ağırlaştırırlar. Özellikle tükrükteki β-galaktozidaz enziminin aktivasyonu ağız kokusunun önemli sebeplerinden biridir.

• Beyaz un, beyaz şeker, glukoz/fruktoz şurubuyla tatlandırılmış hazır gıdalar, ağız içindeki bakterilerin hızla çoğalmasını sağlar.

• Açlık, diyet, ağız kuruması veya sıvı besin eksikliklerinde vücuttaki yağ ve protein çözünmeye başlar ve bu metabolizmanın yan ürünleri ağız kokusu olarak kendini gösterir.

• Ağız kokusunun oluşmaması için ağzın nemli olması gerekir. Normalde, ağızda devamlı tükürük salınımı olur ve yutkunmayla sindirim sistemine gönderilir. Bu sırada da ağız temizliği sağlanır. Bu salınım yetersiz olduğunda, ağız içindeki girintili yerlerde besin artıkları kalır ve bakteriler çoğalarak ağız kokusuna neden olur. Antidepresan, antipsikotik gibi bazı ilaçların devamlı kullanımı, tükürük bezleriyle ilgili hastalıklar ya da sürekli ağız solunumu yapan kişilerde, tükürük azlığına bağlı olarak ağız kokusu gelişebilir.

• Fizyolojik halitozis, bazı  besinlerin midedeki sindirim işlemi ya da iyi temizlenmemiş  ağız boşluğundaki çürüme işlemi neticesinde meydana gelir. Genellikle diş  fırçalama, antiseptik ağız solüsyonlarıyla kontrol altına alınabilir. Gün boyunca dilde ve damakta üreyen bakterilerin neden olduğu kokular %55, sarımsak ve soğan gibi sert kokulu gazlar ve enzimler içeren besinlerden kaynaklanan kokular %12, sigara ve tütün ürünlerinin kullanımından kaynaklanan kokular ise %33 oranında fizyolojik ağız kokularının nedenini oluşturur.

• Ağız içindeki eskimiş köprü ve diş protezleri besinlerin birikmesine neden olarak ağzın kötü kokmasına yol açar.

Ağız Kokusu Yapan Hastalıklar

• Ağız dışından kaynaklanan kötü kokularda ilk araştırılması gereken bölge burundur. Burunda meydana gelecek bir tıkanıklık, burun solunumu yerine ağız solunumu yapılmasına neden olur. Buna bağlı olarak  ağızda kuruluk oluşur ve bu da ağız kokusuna sebep olur.

• Sinüzit, tonsillit, peritonsiller abse, retrofarengeal abse, atrofik rinit, adenoit, nazofarengeal abse, larenjit ve larenks kanseri ağız dışından kaynaklanan halitozis nedenleridir.

• Bronşektazi, nekrotizan pnömoni, ampiyem, akciğer absesi gibi hastalıklarda kötü kokuya yol açabilir.

• Mide kanseri, ösefagus rahatsızlıkları, kronik böbrek yetmezliği, karaciğer sirozu, karaciğer yetmezliği, lösemi, AIDS, multipl skleroz ve metabolik hastalıklar da halitozisa sebep olabilir.

Ağız Kokusu Ölçümü

1) Organoleptik Ölçüm; ağız kokusunun ölçülmesinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Ölçümden 12 saat önce yemek yenilmemesi, diş fırçalanmaması ve sigara içilmemesi gerekir. Organoleptik Ölçüm sırasında hasta ve doktor karşılıklı olarak oturur. 2.5 cm çapındaki bir plastik tüp hastanın ağzına konulur. Hasta yavaşca nefes verirken doktor kokunun değerlendirmesini yapar. Koku 0 ila 5 arasında sınıflandırılır. 0-koku yok, 1-zorlukla farkedilen koku, 2-zayıf ancak açıkça farkedilen koku, 3-orta dereceli koku, 4-güçlü ve testi yapanın dayanamayacağı kadar kötü koku, 5-aşırı pis koku.

2) Halimeter; Halimeter, uçucu sülfür bileşiklerini saptayarak ağız kokusunun teşhis ve tedavisinde etkili olur. Halimeter, ağız kokusuna sebep olan gaz bölümlerini milyarda bir hassasiyetle “ppb”  cinsinden tespit eder. 150ppb’nin altındaki değerler normal sayılır.

3) Gaz kromatografi; Sülfür içerikler için oldukça hassas fotometrik dedektörler içeren bir cihazdır. Tükrükte, dil örtüsünde ya da nefeste sülfür içeren uçucu bileşiklerin konsantrasyonunu tespit etmek için kullanılır. Ancak kullanılan cihazın oldukça pahalı olması ve  uzman bir personel gerektirmesi nedeniyle kullanımı oldukça nadirdir.

Ağız Kokusu Nasıl Tedavi Edilir?

Ağız içinden kaynaklanan kokularda tedavi; genellikle ağız içerisindeki besin takılmalarının giderilmesi, iltihapların ve çürüklerin temizlenmesi ve de ağız içi bakteri sayısının ağız bakımı yöntemleriyle azaltılmasını kapsamaktadır. Sadece diş fırçalamak ağız bakımı için  yeterli olmadığından, bakterilerden ve oluşturdukları sorunlardan kurtulabilmek için diş ipi, köprü altı ipi ve dil kazıyıcısı kullanımı da gerekmektedir. Ayrıca antibakteriyel ağız gargaraları da olumlu katkı sağlamaktadır. Şekersiz sakız çiğnemek tükürük salgısını artırarak ağız temizliğine yardımcı olur. Xylitol içeren sakızlar kullanılabilir. Tarçın ise, özellikle kabuklarında bulunan özel bir yağ ile ağızdaki bakterilerin yok edilmesinde etkili olmaktadır.

---------

Yukarıda yeralan metin haber ve bilgi amaçlı hazırlanmış olup, hekimin uygulayacağı teşhis ve tedavisinin yerine geçmez. Herhangi bir tedavi sürecine başlamadan önce mutlaka sağlık uzmanının görüş ve onayı alınmalıdır.

Share on:

“Ağız Kokusu Nedenleri ve Tedavisi” üzerine bir yorum

  1. Hafife alınmayacak bir rahatsızlıktır. İnsan hayatını çok ciddi etkiler gerçekten

Yorum yapın

css.php