Aferez Tedavisi Nedir?

Aferez Nedir? Aferez donör ya da hastadan tam kanın alınarak bileşenlerine ayrılması ve istenen bileşenin alındıktan sonra kalan kısmının geri verilmesi işlemidir. Aferez kelime olarak ayırmak ve uzaklaştırmak anlamına gelir.

Nasıl Yapılır?

Aferez işlemi, cell seperatör cihazı ile otomatik olarak yapılır. İşlem santrifüj ya da immünadzobsiyon yöntemi ile uygulanır. Eğer bir hastalığı düzeltmek için yapılıyorsa bu terapotik aferez olarak adlandırılır. Bu uygulamada, hasta özel cihazlara bağlanır. Hastanın kolundaki damardan girilerek alınan kan, özel makineye girip, istenmeyen madde ayrıldıktan sonra, diğer koldan açılan damar yoluyla vücuda yeniden pompalanır. Diğer uygulama olan donör aferezinde ise kan bankalarında bağışçılardan isteğe göre kanın içindeki, trombosit-platelet ya da eritrosit alınır.

Hangi Hastalıklarda Uygulanır?

Kan ve kemik iliğindeki yapının ayrıştırılmasına dayalı bir yöntem olan aferez tedavisi hematoloji, endokrinoloji, nefroloji, kardiyoloji, nöroloji, göz, dermatoloji, karaciğer, kanser, organ nakilleri, karbonmonoksit zehirlenmesi, kan zehirlenmeleri, ailesel geçişli inatçı kolesterolün düşürülmesi gibi birçok rahatsızlıkta kullanılmaktadır.

Kan zehirlenmelerinde tedavi amaçlı aferez ile dokularda hasar yapan maddeler kandan uzaklaştırılır. Yoğun bakımda takip gerektiren karaciğer yetmezliği ya da kan zehirlenmesi olarak bilinen sepsis gibi rahatsızlıklarda özellikle yoğun ilaç tedavisine yanıt alınamayan hastalarda da bu yöntem uygulanabiliyor. İlaç zehirlenmeleri nedeniyle oluşan karaciğer yetmezliklerinde ve viral hepatitlere bağlı mikrobik sarılıklarda karaciğere kendini toparlama süresi kazandırır.

Orak hücreli anemi hastalığında eritrosit aferezi tedavisiyle hasta alyuvarlar kandan temizlenip yerine sağlıklı normal alyuvarlar konur. Bu kan hastalığında sert ve orak şeklinde bir yapıya dönüşen alyuvarlar normal işlevini yapamaz. Bu hücreler küçük kan damarlarını tıkayarak bazı organların veya dokuların fonksiyonlarını bozar.

İlaç tedavisi ile kontrol altına alınamayan dirençli ya da ailesel kolesterol yüksekliğinde aferez yöntemi uygulanabilir. Bu hastalarda, kan damarlarının yağ plaklarıyla tıkanması ve buna bağlı kalp krizi riski oldukça yüksektir. Kötü kolesterolün, aferez metoduyla kandan uzaklaştırılması ile bu damar tıkanıkları engellenebilmektedir.

Aferez organ nakillerinde başarı şansını artırabilir. Kan ve doku grubu uyumsuz organ nakillerinde tedavi amaçlı aferez, organın reddinden sorumlu yüksek düzeydeki antikorları azaltabilir. Kan grubu uyumsuz organ nakilleri için nakil öncesi ve sonrası plazmaferez ile antikor seviyeleri düşürülebilir. Bu sayede erken dönem organ reddi önlenerek nakledilen organın sağ kalımı artabilir.