Çölyak Belirtileri Nelerdir? Glutensiz Ürünler ve Gluten Nedir? Buğday unu, yulaf, çavdar gibi gıdaların içinde bulunan gluten yapışkan bir proteindir. Bazı insanlarda alerjiye ve çölyak hastalığa yol açabiliyor. Çölyak hastalığı, bağırsakların besinleri emmesine engel olan bir sindirim bozukluğudur. Çölyak hastaları gluteni hazmedemezler. Ailede çölyak hastası varsa kardeşlerinde de görülme olasılığı %8-20 arasında değişir.
Çölyak Hastalığı Neden Olur?
Buğday, arpa, çavdar ve yulafta bulunan gluten adlı alerjen proteine karşı ince bağırsağın başlangıç kısmı ve bazen de son bölümünde oluşan aşırı duyarlılık sonucu gelişen bir hastalık olan çölyak, ömür boyu devam eden tek gıda alerjisidir.
Çölyak hastaları için gluten ince bağırsağa toksik etkilidir. Gluten intoleransı olanlar buğday, çavdar ve arpa gibi gluten içeren besinleri tükettiklerinde bağışıklık sistemi, besinlerin emilimini ve kana geçmesini sağlayan, ince barsaklarındaki villuslara zarar veren antikorlar salarlar.
Hastalığın en önemli nedeni buğdayda bulunan glutene karşı ince bağırsak hücrelerinde oluşan hassasiyettir. Bazı hastalarda çavdardaki sekalin, arpadaki hordein ve yulaftaki avenin proteinlerine karşı da hassasiyet görülebiliyor.
Çölyak Hastalığının Belirtileri – Çölyak Nasıl Anlaşılır?
• Çölyak hastalığı, hayatın ilk 6 ayında yalnızca anne sütüyle beslenen bebeğe ek gıdalar verilmesini takiben belirtini göstermeye başlar.
• Karın ağrısı, şişkinlik ve aralıklı ishal en çok görülen belirtilerdir. Çölyak hastaları gluten içeren gıdalarla beslendikleri zaman ince bağırsaklarında ortaya çıkan immunolojik reaksiyonlar sonucu hücrelerde iltihap ve hasar meydana gelir. Ortaya çıkan bu hasar sonrasında besin maddelerinin sindirimi ve emilimi bozulacağından, ishal ve zamanla vücutta bazı maddelerin eksikliği oluşur.
• Bazı hastalar mideyle ve karınla ilgili herhangi bir sorun yaşamamakla birlikte eklem ağrısı, kas krampları, ağız yaraları, ayaklarda karıncalanma, ya da gluten intoleransından dolayı kaşıntılı, kabartılı bir deri hastalığı olan dermatit herpetiformis gibi yakınmalar gösterebilirler.
• Hastalık her yaşta görülebilmekle birlikte 8-12 aylık çocuklarda ve 30-40 yaş aralığında daha çok görülür. İleri yaşlarda da hastalık kendini gösterebilir. Sessiz çölyak ise, hastalığa ait tipik bulguların olmadığı ancak genetik yatkınlığı olan kişileri ifade etmekte kullanılan bir terimdir. Bu kişilerde de zaman içerisinde çölyak hastalığı oluşur.
Glutensiz Gıdalar
Kurubaklagiller, et yemekleri, sebze ve meyveler, süt, yoğurt, peynir, ayran, meyve suları, sahlep, pirinç ve pirinç unundan yapılan tatlılar, şeker, bal, pekmez, lokum, komposto, buğday ve çavdar unuyla yapılmayan tatlılar, pirinç çorbası, mercimek ve mercimek unu çorbası, sebze çorbası, et ve tavuk sularıyla hazırlanan çorbalar glutensiz besinler arasındadır.
Çölyak Testi – Çölyak Nasıl Teşhis Edilir?
• Çölyak hastalığının teşhisi için Antigladin (AGA) İgG, Antigliadin (AGA) İgA, Antiendomizyum (EMA) İgA gibi testlerden yararlanılır. Ayrıca ince bağırsak biyopsisi de yapılır. Magnezyum, potasyum, kalsiyum, protein, kolesterol, A vitamini, B9 vitamini B12 vitamini ve demir gibi çölyak nedeniyle vücutta eksilebilecek bazı maddelerin kandaki düzeylerinin ölçülmesi, tam kan sayımının yapılması ve iltihap belirteçlerinin kontrol edilmesi gerekir. Hastalığın teşhisinde gıda intoleransı testlerinin herhangi bir yararı ve güvenliliği yoktur.
• Çölyak hastalığı Hassas Bağırsak Sendromu, İltihabi Bağırsak Hastalığı ve ülser gibi hastalıklara benzerlik gösterdiğinden hastalığın teşhisinde yanılgıya neden olabilir. Teşhise yardımcı olacak bazı kan testleri vardır. Çölyak bir otoimmün hastalığı olduğu için çölyak hastalarının bazı antikor düzeyleri oldukça yüksektir. Antikor seviyelerininin tespiti ve endoskopik doku örneğiyle birlikte teşhis konulabilir.
•Glutensiz diyet günler sonra yakınmalarda azalmayı sağlar. Sorunların tümüyle ortadan kalkmasına rağmen bağırsak mukozasının tam olarak iyileşmesi bazen 2 yıl kadar sürebilirse de bağırsak mukozasındaki iyileşme genellikle 3 ila 6 ay içinde olur.
Çölyak Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Çölyak hastalığı tedavi edilmediği takdirde 20-30 yıl sonra ince bağırsak lenfoması, ince bağırsak ülserleri ve kollajenöz çölyak hastalığına yol açabilir.
Yukarıda yeralan metin haber ve bilgi amaçlı hazırlanmış olup, hekimin uygulayacağı teşhis ve tedavisinin yerine geçmez. Herhangi bir tedavi sürecine başlamadan önce mutlaka sağlık uzmanının görüş ve onayı alınmalıdır.
Merhaba, eşim yaklaşık 3-4 yıldır vücutta özellikle midede şişkinlikler yaşıyor, gebe bir kadın görünüme benziyordu. Dr safra kesesi dedi alırdık, sonuç aynı.bademcik iltihap üretiyor dedi bademcik gitti, sonuç aynı. Nihayetinde bir üstad Dr glutene karşı alerjisi var dedi. Glutensiz bir hayatımız başladı ve eşim çok mutlu
Ben, 3 yıl süren bir mücadeleden sonra kendi teşisimi kendim koymak zorunda kaldım.3 yıl boyunca gitmediğim ne genel ne özel hastane kaldı.Kan vermekten kansız kaldım.Yaşadıklarımı anlatsam korkunç inanamazsınız gitmediğim bölüm, yapılmayan tetkik kalmadı.Her bölüm kendine göre bi dolu reçete yazdılar sağolsunlar hiç elim boş dönmedim ,ilaçları aldıkça ağrılarım arttı.her neyse çok uzunnn hikaye…Kabusla geçen 3 yıldan sonra hayat bu, yaşıyorum diyeceğim 3 gün.Aferin bana hasta hasta zorlada olsa izlediğim bir tv proğramında, doktorların yaptığı konuşmalardan glutensiz bir yaşam sürmem gerektiğini öğrendim ve hastalığımla yüzleştim.Hemen ertesi gün diyete başladım ,bugün üçüncü gün ve ben çok iyiyim. Bir mucize yaşadım..
Bende de olmasından şüpheleniyorum ama doğru dürüst doktor yok ki memlekette hepsi başından savıyor.En son gittiğim yine standart bir test yapıp çok sinirlisin stres yapma diyip gönderdi tıp fakültesinde ne öğretiyorlar bunlara onca yıl çok merak ediyorum hiç biri bişey bilmiyor. İlgilenmesi için illa kanser ya da ölümcül bir hastalığın olacak…
Çökyak hastasıyım, bende yumurta ve süt alerjisi var. Muhtemelen sizde de yumurta ve tavuk etine karşı alerjiniz vardır
Arkadaşlar Bender çölyak çıktı ben tavuk eti ve yumurta yiyincede çok rahatsız oluyorum aynı sorunu yaşayan varmı .sonuçta tavukta buğday turu uruinlerle besleniyor